Propozycja podziału procesu wyboru dyrektora szkoły na trzy etapy: pierwszy – formalny (na podstawie przesłanej dokumentacji), drugi – polegający na publicznym wysłuchaniu kandydatów i ich wizji pracy szkoły, trzeci – wybór poprzedzony dodatkowymi konsultacjami z otoczeniem szkoły. Elektorzy byliby zobowiązani do uzasadnienia swojej oceny i dokonanego wyboru oraz przedstawienia swojej decyzji wraz z uzasadnieniem każdemu kandydatowi.

W miejsce obecnego trybu konkursowego rozważamy dwa modele:

a) Powierzenie jasnej odpowiedzialności za wybór dyrektora organowi prowadzącemu, który może dowolnie zbudować proces wyboru z uwzględnieniem wielu środowisk, wysłuchaniem publicznym itd.
b) Wybór dyrektora przez radę szkoły.

Powołanie Krajowej Rady Edukacji o umocowaniach prawnych analogicznych do KRRiT, czyli jako organu konstytucyjnego. KRE kreowałaby polską politykę edukacyjną i stałaby na straży społecznych oczekiwań dotyczących systemu edukacji.

Konstytucja, która przede wszystkim byłaby precyzyjnie skorelowana ze strategicznymi kierunkami rozwoju państwa, oparta na kluczowych założeniach wyznaczanych przez kierunki rozwoju gospodarczego oraz społeczne oczekiwania – a więc wypracowana przez społeczny dialog wielu środowisk.

Nadanie radzie szkoły statusu najważniejszego organu szkoły kształtującego jej wizję i budującego jej wizerunek w środowisku lokalnym. Warto stworzyć radę szkoły jako lidera i kreatora polityki edukacyjnej szkoły. Powinna mieć sprecyzowany jasny cel istnienia i wyraźnie określone miejsce w stosunku do pozostałych organów, w tym – dyrektora. Rada szkoły, poza kompetencjami zapisanymi w ustawie o systemie oświaty, powinna mieć kompetencje istotne dla życia szkoły, pozwalające wywierać faktyczny wpływ na jej zarządzanie i rozłączne w stosunku do innych jej organów. Powinna też skupiać ludzi o cechach przywódczych, którzy potrafią oddziaływać i budować dobre relacje z otoczeniem szkoły.

Zapraszanie rodziców do prezentowania swoich umiejętności zawodowych i współprowadzenia projektów szkolnych, podczas których mogą podzielić się z młodzieżą doświadczeniem zawodowym oraz pasjami. Wypracowanie zasad włączania rodziców w proces edukacji i korzystanie z ich kompetencji w celu rozszerzania oferty edukacyjnej szkoły i podwyższania jakości pracy szkoły

Wypracowany przez szkoły autonomiczne i konstruktywne, system oceniania dla danej szkoły jest stawiany pod znakiem zapytania w obliczu przymusu „konwersji” na tradycyjną skalę cyfrową na etapie podsumowania całorocznej pracy ucznia. Wypracowanie rozwiązań umożliwiających poszczególnym placówkom „przełożenie” oceny innego formatu na format stosowany w danej placówce (w przypadku zmiany szkoły lub przejścia na wyższy etap edukacji) jest możliwe i powinno towarzyszyć realizacji tego postulatu.

W obecnej formie egzamin ten ukierunkowuje proces edukacji na przygotowanie do rozwiązywania testów, co ogranicza stosowanie otwartych metod poznawania świata. Alternatywną dla mocnej postaci postulatu (całkowite zniesienie egzaminu) jest zmiana formatu poprzez włączenie otwartych form sprawdzania wyników uczenia się (learning outcomes).

Obecnie jedynie 18% nauczycieli codziennie korzysta z nowych technologii w nauczaniu. Przywiązanie nauczycieli do tradycyjnych metod nauczania, niewystarczające wsparcie szkoleniowe i mała skala promocji innowacyjnych zastosowań TIK w edukacji mogą powodować, że wykorzystanie nowych technologii w szkole ogranicza się do podstawowego poziomu, na którym TIK będzie stanowiło jedynie atrakcyjny, lecz powierzchowny dodatek do tradycyjnych metod nauczania.

Skuteczna komunikacja jest podstawową umiejętnością w każdym języku. Obecnie jednak, celem nauczania języków w szkole nie jest nauka mówienia w danym języku, a nauka o języku. Nauczanie języka ukierunkowane jest na przygotowanie do testów lub egzaminów zewnętrznych, które nie zawierają komponentu ustnego. Dlatego nauczyciel skupia się na nauczaniu pisania, słuchania i czytania, a ćwiczenie samego mówienia zepchnięte jest na dalszy plan.

Tutoring wniesie nową jakość współpracy nauczycieli, uczniów i rodziców wpływając na zmianę sposobu pracy z uczniem i pozwalając wypracować nowe podejście do współpracy z rodzicami, polegające na budowaniu porozumienia i wspólnego ustalania zasad postępowania wobec dziecka. Ma to znaczenie w szczególności w zakresie poszanowania i wspierania założeń wychowawczych, postawy światopoglądowej rodziców oraz wzmocnienia procesu wychowania.

Skutecznym sposobem otwierania szkoły jest nauczanie z wykorzystaniem metody projektu, nauczanie oparte na odkrywaniu, wychodzeniu poza mury szkoły i poznawaniu środowiska społecznego i przyrodniczego. Należy organizować sesje, dni lub tygodnie projektowe, już od pierwszych klas szkoły podstawowej.

Dziś w szkole sztucznie dzielimy otaczający nas świat na szkolne dyscypliny. W życiu geografia łączy się z biologią i matematyką, chemia z geografią, fizyką i językiem polskim. Musimy się zastanowić, jak odejść od tradycyjnego podziału wiedzy na szkolne przedmioty. Potrzebny jest dialog z najważniejszymi uczestnikami edukacji – uczniami, którzy określą własne potrzeby uczenia się. System kształcenia zintegrowanego, całościowego, niedzielącego wiedzy na konkretne przedmioty i godziny lekcyjne daje duże możliwości. Należy się zastanowić, jak wykorzystać metodę projektu jako wiodącą i stosowaną nie sporadycznie, ale na co dzień. MEN powinno umożliwić dokonywanie zmian organizacyjnych, wprowadzając zmiany w prawie oświatowym – dając szkołom autonomię w tym zakresie.

Duże uproszczenie obecnego systemu. Przyjmując, że egzaminy będą dobrowolne i świadomie przez uczniów podejmowane, podejście zapewnia przejrzystość celów procesu edukacyjnego w każdym jego momencie.

Powinniśmy iść w stronę obiektywizacji egzaminu, powinien być wzorowany na innych egzaminach państwowych, np. nadających uprawnienia, przeprowadzany przez niezależną komisję. Egzamin państwowy – część pisemna, teoretyczna (test wiedzy z dydaktyki przedmiotu, pedagogiki, prawa oświatowego i merytoryczny z wiedzy przedmiotowej) oraz część praktyczna – np. przeprowadzenie trzech lekcji obserwowanych przez niezależną komisję.

W każdej z tych szkół uczą się gminni uczniowie, ich rodzice to mieszkańcy, wyborcy i podatnicy, a budynki stanowią własność gminy. Samorządy w jednakowym stopniu powinny uwzględniać, np. w planach remontowych, zarówno placówki publiczne, jak i niepubliczne.

Szkoły ćwiczeń – to placówki wybrane, wyselekcjonowane, w których nauczyciele są przygotowani do przyjęcia praktykantów. Współpracują z uczelniami, wspólnie ustalając program praktyk. W standaryzowany sposób wprowadzają młodych nauczycieli wielopłaszczyznowo w arkana zawodu.

Wprowadzenie zmian w dotychczasowym sposobie naliczania subwencji oświatowej, tak aby w większym niż dotychczas stopniu dostrzegała odział klasowy, ponieważ tu powstają rzeczywiste koszty funkcjonowania szkoły. Ważne jest, aby sposób jej naliczania uwzględniał różnice, np. w kosztach kształcenia w poszczególnych zawodach.

Popularyzacja modelu małej szkoły, zamiast „szkoły-molocha”. Jednocześnie odejście od dotychczasowych, obowiązujących wskaźników ilościowych, określających wielkość oddziału klasowego.

W każdej z tych szkół uczą się gminni uczniowie, ich rodzice to mieszkańcy, wyborcy i podatnicy, a budynki stanowią własność gminy. Samorządy w jednakowym stopniu powinny uwzględniać, np. w planach remontowych, zarówno placówki publiczne, jak i niepubliczne.

Pomimo że nauczyciele są jedną z największych grup zawodowych, a temat szkoły społecznie istotny, brakuje programu w telewizji publicznej, skoncentrowanego na sprawach edukacji. Nauczyciele, uczniowie oraz rodzice powinni otrzymać możliwość rozmowy o edukacji za pośrednictwem TVP.